Loạn nhịp xoang là tình trạng rối loạn chức năng của nhịp xoang trên điện tâm đồ của người, dẫn đến tình trạng nhịp tim có thể đập nhanh hơn, chậm hơn hoặc bị ngắt quãng so với nhịp tim bình thường. Rối loạn nhịp xoang có thể gây ra nhiều vấn đề về tim mạch và các biến chứng nguy hiểm khác, do đó việc phát hiện kịp thời thông qua điện tâm đồ là rất quan trọng.
Loạn nhịp xoang là gì?
Loạn nhịp xoang là một tình trạng bất thường trong nhịp tim, xuất phát từ nút xoang ở tim và không liên quan đến các hốc xoang ở mặt. Nút xoang nằm ở tâm nhĩ phải và có chức năng tạo nhịp tim tự nhiên, đồng thời chịu trách nhiệm về nhịp đập của tim.
Rối loạn nhịp xoang bao gồm các trường hợp sau:
- Nhịp xoang nhanh: Được định nghĩa khi nhịp tim vượt quá 100 nhịp/phút. Nguyên nhân của nhịp xoang nhanh có thể bao gồm tình trạng cơ thể bị sốt, căng thẳng, tập thể dục mạnh, hoặc sử dụng một số loại thuốc nhất định.
- Nhịp xoang chậm: Xảy ra khi nhịp tim dưới 60 nhịp/phút. Thường xuất hiện khi bạn đang ngủ hoặc trong những tình trạng nghỉ ngơi.
Triệu chứng và nguyên nhân rối loạn nhịp xoang tim
Hiện tại, nguyên nhân chính của chứng loạn nhịp xoang vẫn chưa được xác định rõ ràng trong lĩnh vực y học. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng hiện tượng này có thể xuất phát từ sự phối hợp hoạt động không đồng đều giữa tim, phổi và hệ thống mạch máu. Điều này có thể dẫn đến việc tim tăng cường hoặc giảm hoạt động mà vẫn duy trì khả năng cung cấp khí máu ở mức chính xác.
Ở những người trẻ và khỏe mạnh, rối loạn nhịp xoang thường không nghiêm trọng và thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy tim đập nhanh hoặc có những nhịp đập không bình thường, việc đến bệnh viện để kiểm tra là quan trọng. Mặc dù tình trạng này thường không nguy hiểm trong khoảng thời gian ngắn, nhưng nó vẫn có thể là dấu hiệu của một nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn cần được ngăn ngừa.
Các yếu tố nguy cơ cho loạn nhịp xoang có thể bao gồm tuổi tác, bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường và một số bệnh lý tim khác. Một số yếu tố khác như căng thẳng, tình trạng căng thẳng tâm lý, hoặc sử dụng một số loại thuốc cũng có thể đóng góp vào việc phát sinh chứng loạn nhịp xoang.
Chẩn đoán và điều trị rối loạn nhịp xoang tim
Để chẩn đoán chứng loạn nhịp xoang, bác sĩ thường sử dụng cách đo điện tâm đồ (EKG hoặc ECG). Xét nghiệm này có khả năng phát hiện và ghi lại mọi khía cạnh của nhịp tim, giúp bác sĩ nhận diện các vấn đề bất thường, trong đó có loạn nhịp xoang.
Trong trường hợp loạn nhịp xoang hô hấp, số nhịp tim/phút của người bệnh vẫn trong khoảng bình thường. Tuy nhiên, thời gian giữa mỗi nhịp có sự chênh lệch. Cụ thể, khi người bệnh hít vào, khoảng thời gian này sẽ ngắn hơn so với khi họ thở ra.
Điều cần lưu ý là không phải lúc nào bác sĩ cũng yêu cầu thực hiện xét nghiệm EKG, đặc biệt là khi rối loạn nhịp xoang được xem xét là một tình trạng lành tính. Bác sĩ có thể chỉ đề xuất xét nghiệm này nếu họ nghi ngờ có bệnh lý hoặc nếu có các triệu chứng cần theo dõi.
Thường thì loạn nhịp xoang không đòi hỏi điều trị đặc biệt. Ở trẻ em, tình trạng này thường tự giảm đi khi trẻ phát triển. Bác sĩ có thể đề xuất theo dõi và chỉ đề xuất điều trị khi nó ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày hoặc tiếp tục tồn tại ở tuổi vị thành niên.
Trong trường hợp loạn nhịp xoang xuất phát từ vấn đề về tim mạch, chẳng hạn như bệnh tim, bác sĩ sẽ tập trung vào việc điều trị nguyên nhân gốc của rối loạn. Phương pháp điều trị có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể của mỗi trường hợp.
Chế độ sinh hoạt cho bệnh nhân điều trị rối loạn nhịp xoang tim
Khi điều trị rối loạn nhịp xoang tim, chế độ sinh hoạt đóng vai trò quan trọng bên cạnh việc tuân thủ đúng liệu trình và sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ. Việc xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học và lành mạnh có thể giúp hạn chế tiến triển của bệnh. Dưới đây là những thói quen lành mạnh mà bạn có thể tích hợp vào cuộc sống hàng ngày:
- Chế độ ăn uống: Thường xuyên ăn các thực phẩm tốt cho tim như trái cây, rau, ngũ cốc và chất béo không bão hòa, hạn chế lượng muối, chất béo rắn trong chế độ ăn hàng ngày.
- Hoạt động thể chất: Thực hiện lịch trình tập luyện thể thao thường xuyên, với sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia Tim mạch.
- Hạn chế chất kích thích: Giảm hoặc ngừng uống rượu bia, hút thuốc và nước uống như caffeine từ cà phê, nước ngọt.
- Duy trì cân nặng ổn định trong khoảng mức khuyến khích.
- Tuân theo các cuộc hẹn tái khám theo lịch được đề xuất bởi bác sĩ.
- Tham gia các hoạt động như yoga, thiền định, hoặc các kỹ thuật thư giãn để giảm căng thẳng và lo âu.
Loạn nhịp xoang thường không gây nguy hiểm cấp tính và phần lớn người bệnh không có các triệu chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, quan trọng nhất là không nên chủ quan và cần duy trì sự theo dõi kỹ lưỡng về triệu chứng. Việc thăm khám với bác sĩ đúng lịch trình và báo cáo mọi thay đổi hay triệu chứng mới là quan trọng để bác sĩ có thể theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn và đưa ra các khuyến nghị điều trị hoặc điều chỉnh theo cần thiết.