Hệ thống phân loại thận ứ nước do Hiệp hội tiết niệu thai nhi (SFU) phát triển đã được đưa ra để đánh giá mức độ ứ nước ở thận, chia làm 4 cấp độ, từ nhẹ đến nặng. Trong đó, thận ứ nước độ 1 được xem là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận, dẫn đến tử vong. Vậy đâu là nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa thận ứ nước cấp độ 1? Bài viết này, BS.CKI Lý Minh Hoàng, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giúp bạn hiểu thêm về bệnh thận ứ nước cấp độ 1.
Thận ứ nước độ 1 là cấp độ nhẹ nhất trong hệ thống phân loại cấp độ thận ứ nước. Ở giai đoạn này, thận giãn nở nhẹ do một phần nước tiểu bị tắc nghẽn tại niệu quản chính. Người bệnh thận ứ nước độ 1 vẫn có khả năng đi tiểu một cách bình thường, chính vì vậy nhiều người vẫn thường chủ quan đối với căn bệnh này. (1)
Thận ứ nước có thể có mức độ nghiêm trọng khác nhau. Thông thường, bác sĩ sẽ mô tả bệnh thận ứ nước ở mức độ nhẹ, trung bình hoặc nặng. Tương ứng với cấp độ 1, 2, 3 hoặc 4, thận ứ nước độ 1 độ giãn của thận rất nhỏ và độ 4 là độ giãn nở nghiêm trọng. Thận ứ nước có thể xuất hiện ở một thận hoặc cả hai thận.
Thận ứ nước được chia thành 5 cấp độ khác nhau, cấp độ càng cao, bệnh càng nặng, thận càng có nhiều tổn thương, quá trình điều trị và phục hồi chức năng thận càng khó khăn. Thận ứ nước cấp 1 và 2 được các bác sĩ đánh giá là nhẹ, dễ điều trị và phục hồi hoàn toàn chức năng của thận. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, thận ứ nước độ 1 nhanh chóng tiến triển xấu, gây suy thận và nhiều vấn đề sức khỏe tiết niệu - thận học khác.
Nguyên nhân gây thận ứ nước độ 1 là do tình trạng nước tiểu tắc nghẽn ở 1 hoặc 2 thận trong quá trình lưu thông, làm tăng áp lực nước lên thận, khiến thận giãn nở và sưng to, dẫn đến suy giảm chức năng, tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thận. Các nguyên nhân gây thận ứ nước được xác định do:
Dựa vào các nguyên nhân gây thận ứ nước và tình trạng bệnh hiện tại, bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị phù hợp, giúp thận nhanh chóng phục hồi chức năng.
Một số triệu chứng đặc trưng thận ứ nước cấp 1 bạn cần chú ý bao gồm:
Các triệu chứng thận ứ nước độ 1 có thể thay đổi theo thời gian và nguyên nhân gây bệnh. Thông thường, thận ứ nước cấp 1 có thể vô tình được phát hiện khi chụp CT scan hoặc siêu âm khi có dấu hiệu giãn nở từ 5 - 7mm ở thận. Một bên thận ứ nước cấp 1, các biểu hiện của bệnh không rõ rệt, người bệnh thường không cảm thấy sự khác biệt về chức năng thận, vì 1 bên thận còn lại vẫn hoạt động tốt để bù trừ.
Trong trường hợp cả 2 thận đều bị ứ nước, chức năng lọc máu bị ảnh hưởng, người bệnh sẽ nhận thấy các triệu chứng rõ rệt hơn của bệnh. Suy giảm chức năng thận do thận ứ nước cấp 1 gây rối loạn chức năng lọc máu, mất cân bằng điện giải, lúc này bạn dễ nhận thấy các biểu hiện như đi tiểu nhiều hơn về đêm, đau nhức vùng hông, mệt mỏi,…
Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào của thận ứ nước cấp độ 1, bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để được kiểm tra, đánh giá tình trạng bệnh, nếu phát hiện thận ứ nước, ngay lập tức điều trị. Nếu không, tình trạng thận ứ nước có thể tiến triển nhanh và xấu đi, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng thận, viêm đài bể thận, nhiễm trùng máu,… Các bác sĩ khuyến cáo, người bệnh thận ứ nước cấp 1 không tự ý điều trị bệnh tại nhà, tránh làm tình trạng trầm trọng hơn.
Thận ứ nước độ 1 dù được đánh giá là mức độ nhẹ, tuy nhiên vẫn gây nguy hiểm với nhiều biến chứng, tác động tiêu cực đến sức khỏe thận và toàn bộ hệ tiết niệu. Thận ứ nước cấp 1 nếu không được điều trị kịp thời, có thể tiến triển xấu thành các cấp độ cao hơn, gây nhiều tổn thương cho thận, tiến triển thành thận ứ nước cấp 3 và 4 khó kiểm soát, gây tắc nghẽn nghiêm trọng ở thận, khiến thận sưng to hơn theo thời gian.
Khi lượng nước tích tụ ở thận quá cao, vượt quá sức chịu đựng của thận, thận giống như một quả bóng bị bơm căng, dễ bị tổn thương dẫn đến suy thận cấp. Thận ứ nước kéo dài khiến người bệnh đối mặt với các vấn đề nguy hiểm như hội chứng ure huyết cao, rối loạn điện giải, tổn thương vĩnh viễn nhu mô thận.
Thận ứ nước kéo dài tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng đường tiểu. Nếu không được can thiệp điều trị bằng kháng sinh kịp thời, sẽ dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng lan rộng, nhiễm trùng máu, nhiễm trùng toàn thân, suy thận cấp, nguy cơ tử vong tăng cao.
Thận ứ nước cấp 1 tuy nhẹ nhưng không nên chủ quan, cần điều trị bệnh càng sớm càng tốt, hạn chế những biến chứng nguy hiểm. Can thiệp kịp thời giúp rút ngắn thời gian điều trị, phục hồi hoàn toàn chức năng thận, hạn chế tổn thương không đáng có cho thận, nhất là những tổn thương vĩnh viễn.
Xem thêm tình trạng Thận ứ nước độ 2 tại đây.
Đến gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán sớm, can thiệp điều trị kịp thời thận ứ nước độ 1 nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
Điều trị sớm thật ứ nước giúp hồi phục nhanh chức năng thận.
Thận ứ nước độ 1 được chẩn đoán bằng các phương pháp như khám lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu:
Việc điều trị thận ứ nước độ 1 chính là điều trị nguyên nhân gây tắc nghẽn dòng chảy nước tiểu như nhiễm trùng, sỏi thận, hẹp niệu đạo,… Nếu người bệnh bị thận ứ nước do nhiễm trùng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh để khắc phục dần tình trạng nhiễm trùng.
Đối với sỏi, thuốc điều trị và kiểm soát lượng nước nạp vào có thể có thể loại bỏ sỏi thận ra khỏi cơ thể, trường hợp bị sỏi nặng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật lấy sỏi. Người bệnh thận ứ nước do bẩm sinh hoặc các vấn đề về hẹp đường tiết niệu có thể làm phẫu thuật, đặt sonde J.J.
Trong trường hợp thận ứ nước do tắc nghẽn nghiêm trọng, bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ nước ra khỏi thận bằng cách:
Điều trị thận ứ nước dựa trên nguyên tắc giải quyết tắc nghẽn nước tiểu càng sớm càng tốt, ngăn chặn tổn thương không đáng có hoặc bất kỳ tổn thương vĩnh viễn nào đối với thận, tránh trường hợp thận ứ nước trở nặng. Phần lớn người bệnh thận ứ nước giai đoạn 1 đều có thể phục hồi hoàn toàn chức năng thận sau thời gian điều trị.
Ngăn ngừa thận ứ nước cấp độ 1 tiến triển phụ thuộc vào điều trị kịp thời nguyên nhân gây thận ứ nước cấp 1. Điều trị sớm, khắc phục nguyên nhân giúp thận hồi phục nhanh chức năng. Đặc biệt lưu ý, các tình trạng khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh thận ứ nước có thể bao gồm: (2)
Thận ứ cấp 1 ở trẻ nhỏ là tình trạng nhẹ, có thể tự khỏi, không cần can thiệp điều trị. Tuy nhiên, đối với mọi đối tượng khác mắc thận ứ nước cấp 1 cần được theo dõi các triệu chứng, kiểm soát bệnh tật, tránh các trường hợp tiến triển nặng hơn. Tốt nhất, thận ứ nước cấp 1 vẫn nên được điều trị, càng sớm càng tốt để tránh biến chứng, rủi ro gây tổn thương thận.
Thận ứ nước cấp 1 còn nhẹ, chức năng thận nhìn chung chưa có sự thay đổi nhiều, có thể điều trị không cần phẫu thuật. Trong quá trình điều trị, cần thường xuyên theo dõi tình trạng diễn biến của bệnh, đánh giá khả năng hồi phục của thận.
Tuân thủ đầy đủ các chỉ định của bác sĩ để có hiệu quả điều trị tốt nhất. Khi tình trạng ứ nước nặng hơn, chức năng thận bị suy giảm, trường hợp này bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật.
Thận ứ nước cấp độ 1 có thể chữa dứt điểm. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể tái phát sau điều trị, tiến triển thành mãn tính. Không ít trường hợp sau khi điều trị dứt điểm, thận ứ nước vẫn có thể tái phát ở mọi nhóm đối tượng, tình trạng thận ứ nước tái phát tiến triển nhanh và nặng hơn, nhiều biến chứng nguy hiểm.
Trong đa số trường hợp, thận ứ nước sẽ tự khỏi sau sinh vài tuần. Đa số các trường hợp thận ứ nước 1 bên không triệu chứng, không suy giảm chức năng thận có thể điều trị bảo tồn thành công.
Tuy nhiên, nếu sản phụ bị có triệu chứng như đau hông lưng nhiều, đau bụng nhiều không thể kiểm soát được bằng thuốc uống hoặc có viêm trên thận gây sốt, ứ nước cả 2 bên thận gây suy thận thì cần khám gấp để cân nhắc chỉ định phẫu thuật giải áp thận.
Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa, nhiều năm kinh nghiệm khám chữa bệnh liên quan đến sức khỏe tiết niệu, thận học, nam khoa, cùng với sự hỗ trợ của hệ thống trang thiết bị hiện đại, sẽ giúp phát hiện sớm, điều trị kịp thời các nguyên nhân gây thận ứ nước cấp độ 1 và những vấn đề về sức khỏe thận khác.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về bệnh thận ứ nước độ 1. Tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa thận ứ nước độ 1 giúp bạn hiểu thêm về sức khỏe thận và có thói quen sống lành mạnh, bảo vệ thận.
Link nội dung: https://tlpd.vn/thaon-a-naeac-aa-1-nguyaan-nhacn-triau-chang-va-cach-pha2ng-ngaa-a34500.html