Những năm gần đây, dầu thực vật ngày càng được quan tâm bởi cung cấp nguồn dinh dưỡng tự nhiên cùng nhiều thành phần giá trị sinh học cao. Trong đó, dầu hạt Che Ri đã và đang thể hiện tiềm năng nổi bật về hiệu quả đối với lợi ích sức khỏe đối với con người. Dưới đây là những thông tin thú vị về sản phẩm dầu chiết xuất từ hạt của loài Prunus avium mà Kobi thu thập được.
1. Đôi nét về thực vật
Cây Che Ri (cherry) hay còn gọi là cây anh anh đào, có tên khoa học là Prunus avium, thuộc chi Prunus, họ Hoa hồng (Rosaceae). Theo ghi chép, loài này xuất hiện tại nhiều khu vực trên thế giới, chẳng hạn như Anh, New Zealand, Tây Á, Iran, Bắc Mỹ, Úc…và khai thác cho mục đích nội địa và thương mại.
Trong thực tế, Prunus avium còn có tên gọi khác là wild cherry, sweet cherry, gean, bird cherry…Chúng là một trong những loại trái cây được đánh giá cao do giá trị cảm quan và dinh dưỡng của nó. Hầu hết các bộ phận của thực vật này đều có thể được ứng dụng vào cuộc sống. Ví dụ như:
- Thân và lá là dược liệu, được sử dụng trong y học dân gian từ thời cổ đại.
- Quả cherry là loại trái cây quen thuộc, với màu sắc đỏ tươi khi chín, hương vị ngọt ngào. Chúng là nguyên liệu trong ẩm thực như nước giải khát, bánh ngọt, salad…Cây anh đào cherry mất khoảng 3 đến 4 năm để cho ra quả đầu tiên. Sau bảy năm, nó đạt đến thời kỳ trưởng thành và tạo ra sản lượng tốt nhất.
- Hạt (nhân) dài khoảng 6-8mm, được chiết xuất làm thành dầu thực vật.
Cần phân biệt anh đào ngọt (sweet cherry)-Prunus avium với anh đào chua (sour cherry)-Prunus cerasus.
2. Dầu hạt Che Ri là gì?
2.1 Thông tin chung
Dầu hạt Che Ri hay dầu hạt anh đào (Cherry Seed Carrier Oil) là sản phẩm được chiết xuất từ bộ phận hạt của loài Prunus avium. Thông qua phương pháp chủ yếu là ép lạnh lạnh thu được dung dịch màu vàng nhạt đến trong suốt.
Do chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng, nên chúng mang lại đa dạng lợi ích cho sức khỏe.
2.2 Thành phần dinh dưỡng dầu hạt Che Ri
Dưới đây là những thành phần thể hiện giá trị dinh dưỡng đáng chú ý của dầu hạt Che Ri:
- Carotenoid;
- Squalene;
- Phytosterol;
- Nhóm tocopherol như a-tocopherol, γ-tocopherol,…
- Chất chống oxy hóa;
- Khoáng chất;
- Acid béo thiết yếu, gồm axit béo bão hòa chính là axit palmitic và axit stearic cùng hàng loạt acid béo không bão hòa giá trị. Cụ thể
- acid oleic: với hàm lượng chiếm ưu thế;
- acid linoleic;
- acid linolenic
- acid α-eleostearic: đã được báo cáo là có hoạt tính chống khối u trong tế bào ung thư;
- acid palmitic;
- acid myristic
- acid stearic;
- …;
Nhờ sự dồi dào của các axit béo không bão hòa, mà dầu hạt Che Ri có thể được sử dụng như một chất phụ gia chống oxy hóa tự nhiên để cải thiện chất lượng, độ ổn định của các sản phẩm thực phẩm.
2.3 Bảo quản dầu hạt Che Ri như thế nào?
- Nên cất giữ dầu Cherry seed ở nơi thoáng mát, kín đáo, tránh ánh sáng trực tiếp chiếu vào.
- Chú ý không nên để côn trùng, bụi bẩn rơi ảnh hưởng chất lượng sản phẩm của dầu từ hạt Cherry .
Hình 3. Dầu hạt Prunus avium có giá trị dinh dưỡng cao
3. Lợi ích của dầu hạt Che Ri đối với sức khỏe
3.1 Bổ trợ cho làn da
Với phong phú hoạt chất như axit oleic, vitamin A, tocopherols tự nhiên…mà dầu hạt Che Ri được đánh giá tích cực trong việc bổ trợ cho làn da. Có thể kể đến như:
- Hạn chế và cải thiện sự xuất hiện của nếp nhăn;
- Kích thích sự tái tạo của các tế bào da, độ đàn hồi của da, đồng thời vẫn không làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
- Một nguyên liệu hỗ trợ trong điều trị cho vấn đề da khô, bệnh chàm, vẩy nến…
- Đây là loại dầu ổn định làm mềm da, dưỡng ẩm cho môi;
- Ngăn chặn các gốc tự do gây ra bất kỳ tác nhân oxy hóa hay tác động của tia UV đối với tế bào da;
- Hữu ích cho những người có làn da bị viêm hoặc da dễ bị mụn trứng cá.
- Cải thiện lưu thông máu, tái tạo da và làm chậm quá trình lão hóa.
3.2 Giảm viêm và đau
Tương tự như đa số dầu thực vật khác, dầu hạt Che ri cũng được ghi nhận khả năng chống viêm và giảm đau hiệu quả. Cụ thể:
- Dầu giúp giảm đau và kiểm soát sự trao đổi chất của tế bào.
- Nhờ chứa lượng axit amin cao, rất tốt trong việc ngăn ngừa viêm nhiễm, có lợi để giảm viêm da, xương,…
- Nhờ đặc tính chống viêm mạnh, rất có lợi cho việc giảm đau và sưng tấy. Đã có nghiên cứu chứng minh rằng, việc xoa bóp thường xuyên với dầu hạt Cherry có thể làm giảm sưng tấy đối với những người đang bị viêm khớp. Đặc biệt khi bạn biết tạo hỗn hợp massage gồm dầu nền này với tinh dầu bay hơi thì lợi ích sẽ được nâng cao hơn nữa.
3.3 Lợi trí não
Như đã biết, hầu hết chất béo thiết yếu không bão hòa đều có ảnh hưởng tích cực đến việc tăng cường nhận thức và giảm các bệnh thoái hóa thần kinh. Ví dụ như chứng mất ngủ, sa sút trí tuệ, hay quên, trí nhớ giảm, mất tập trung…May mắn thay, dầu hạt Che Ri có thể hỗ trợ tình trạng kể trên. Ví dụ:
- Tăng cường khả năng ghi nhớ hiệu quả, điều này là sự bổ trợ cần thiết cho người lớn tuổi hay làm việc trong môi trường áp lực.
- Đặc tính an thần, hỗ trợ chứng mất ngủ;
- Cải thiện lưu thông máu trong cơ thể của chúng ta, có nghĩa là cơ thể chúng ta nhận được lượng oxy và dinh dưỡng thích hợp. Điều này hữu ích cho hệ thống thần kinh của chúng ta hoạt động bình thường và chống lại sự lo lắng và căng thẳng.
3.4 Chống oxy hóa
Dầu hạt Che Ri là một nguồn tuyệt vời trong việc cung cấp đa dạng hợp chất chống oxy hóa như polyphenol, carotenoid và axit béo không bão hòa. Chúng góp phần phần ngăn ngừa bệnh tật và tăng cường sức khỏe con người trước sự tấn công của gốc tự do gây hại. Bên cạnh đó, tiêu thụ dầu từ Prunus avium thường xuyên còn giúp cải thiện hệ thống tuần hoàn, thúc đẩy các tế bào cơ thể nhận được nhiều oxy và chất dinh dưỡng hơn, vững chắc hệ thống miễn dịch.
Chính vì vậy mà đây còn là sự lựa chọn phù hợp để làm chất bảo quản trong lĩnh vực:
- Thực phẩm;
- Dược phẩm;
- Mỹ phẩm;
- …;
3.5 Giảm chứng đau nửa đầu
Trong môi trường sống hiện nay có rất nhiều nguyên nhân đằng sau gây nên chứng đau nửa đầu. Bao gồm thiếu ngủ, thay đổi thời tiết, mất cân bằng hóa chất, chế độ ăn uống thiếu chất và rượu. Dầu hạt Che Ri rất giàu chất chống oxy hóa có thể chữa được chứng đau nửa đầu. Một trong những biện pháp khắc phục chứng đau nửa đầu tại nhà tốt nhất là xoa bóp bằng dầu nền cherry kết hợp với một loại tinh dầu thư giãn.
3.6 Lợi hệ tim mạch
Dầu hạt Che Ri được chứng minh là có những lợi ích đến hệ tim mạch:
- Giàu kali: hoạt động như một chất giãn mạch, giảm căng thẳng từ các mạch máu và cung cấp máu lưu thông trơn tru qua các động mạch. Từ đó rất có lợi trong việc cân bằng huyết áp.
- Acid oleic: được biết đến với khả năng hạ cholesterol, cân bằng huyết áp;
3.7 Cải thiện sức khỏe của mắt
Nhờ cung cấp dồi dào caroten, đặc biệt là Beta-carotene mà dầu cherry cũng được xem là thực phẩm bổ trợ cho sức khỏe đôi mắt. Với hoạt chất trên, giúp ngăn ngừa tổn thương võng mạc và nuôi dưỡng thị lực. Ngoài ra, lượng chất chống oxy hóa còn ngăn chặn quá trình tổn thương của gốc tự do đến té bào mắt. Vì vậy mà thoái hóa điểm vàng và các vấn đề về mắt liên quan đến tuổi tác cũng được hạn chế.
3.7 Nuôi dưỡng tóc
Dù được ứng dụng phổ biến, nhưng những nghiên cứu chi tiết về lợi ích nuôi dưỡng tóc vẫn còn khá hạn chế. Trong thực tế, ghi nhận công dụng của dầu thực vật này đến mái tóc như:
- Tăng lưu thông máu và cung cấp dinh dưỡng thích hợp cho da đầu;
- Dầu từ hạt của Prunus avium được cho là hạn chế rụng tóc và thúc đẩy tóc mọc;
- Hạn chế tình trạng tóc khô xơ, tóc rối và dưỡng ẩm da đầu;
- Chống nhiễm trùng do vi khuẩn ở da đầu và ngăn ngừa sự hình thành của gàu.
4. Vài gợi ý sử dụng dầu hạt Che Ri
Một điều được ưa thích ở dầu hạt Che Ri đến từ việc có thể sử dụng chúng cho nhiều mục đích khác nhau. Trong đó, gồm:
Ẩm thực:
- Cho đến nay, vẫn chưa có khuyến cáo chi tiết về lượng dầu Cherry seed tối đa dùng trong 01 ngày. Thế nhưng, cũng giống như đa số loại dầu thực vật, các chuyên gia khuyên nên sử dụng khoảng 1-2 thìa cafe mỗi ngày. Cụ thể có thể dùng sản phẩm này trong:
- Trộn salad;
- Mayonnaise;
- Bơ thực vật;
- Làm bánh nướng hay đồ ngọt;
- Nước sốt;
- Các món chiên như khoai tây chiên, cá, thịt…
- Tăng thêm độ ẩm cho các món nướng;
- Lưu ý rằng, Không nên sử dụng dầu từ hạt Prunus avium đã qua chế biến chiên, xào nhiều lần, biến tính.
Thoa ngoài da, tóc:
- Nhờ hàm lượng dồi dào acid béo và tocopherols tự nhiên, dầu được thêm vào bơ dưỡng thể, dưỡng môi, xà phòng, các sản phẩm chăm sóc da, tẩy tế bào chết…
- Sử dụng như dầu vận chuyển trong một liệu pháp hương thơm. Nghĩa là kết hợp chúng với tinh dầu bay hơi tạo thành hỗn hợp massage lên cơ thể.
- Để cung cấp độ bóng cho tóc, hãy thêm 2 đến 3 giọt dầu hạt Cherry vào dầu gội hoặc dầu xả.
5. Lưu ý gì khi sử dụng dầu hạt Che Ri
Dù được đánh giá là an toàn khi sử dụng, tuy nhiên bạn vẫn cần phải lưu ý những điều sau đối với dầu từ hạt Cherry:
- Với người đầu tiên dùng dầu này, hãy thoa thử 1 ít lên vùng da nhỏ để kiểm tra kích ứng.
- Không được bôi dầu trực tiếp vào vùng mắt và các vùng nhạy cảm khác.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng nếu bạn có cơ địa hay tình trạng sức khỏe đặc biệt, nhất là đã từng có tiền sử dị ứng với sản phẩm từ cây Cherry.
- Không phải càng nhiều là càng tốt, hãy sử dụng dầu với lượng vừa đủ.
6. Tổng kết
Có thể so với một số sản phẩm thực vật khác, dầu hạt Che Ri không quá phổ biến trong căn bếp gia đình. Tuy nhiên, với giá trị dinh dưỡng cùng lợi ích sức khỏe đem lại, sản phẩm này vẫn được ưa chuộng và chiếm được cảm tình từ đông đảo người tiêu dùng. Cuối cùng, là đừng quên rằng, Kobi vẫn luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình khám phá thế giới thiên nhiên tuyệt vời.
Tài liệu tham khảo
- Cherry kernel oil facts and benefits https://www.healthbenefitstimes.com/cherry-kernel-oil/
- Physico-chemical properties and fatty acid composition of pomegranate, cherry and pumpkin seed oils. https://www.semanticscholar.org/paper/Physico-chemical-properties-and-fatty-acid-of-and-Siano-Straccia/6345b894e950712e7241b034cf750d7d83e901fb
- Prunus avium https://en.wikipedia.org/wiki/Prunus_avium
- Impact of Cultivar on Profile and Concentration of Lipophilic Bioactive Compounds in Kernel Oils Recovered from Sweet Cherry (Prunus avium L.) by-Products https://link.springer.com/article/10.1007/s11130-016-0538-5
- Characterization of Some Physicochemical Properties of Cold Press Sweet Cherry (Prunus avium) Seed Oil https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/891372
.png)
